همانطور که بین اخلاق و عرفان فرق است عالم اخلاقی با عالم عرفانی نیز تفاوت دارند و زحمت در عبادت و مراقبه شاید یکسان باشد ولی پشتوانههای علمی و نظری آنها متفاوت است همچنانکه لطف و عنایت و موهبت الهی نیز نسبت به آنان متفاوت است.
آیا بین عرفان و اخلاق تفاوت است؟ چرا یک عالم اخلاقی تقریبا به میزان یک عارف در عبادات زحمت میکشد و مراقبه دارد، ولی با این حال تفاوت ادراکات آنها زمین تا آسمان است؟